BÀI VIẾT TUYÊN TRUYỀN SÁCH THÁNG 11
Nhân dịp kỷ niệm 40 năm Ngày Hiến chương Nhà giáo Việt Nam 20/11
Chủ đề: “Ngợi ca người thầy”
Kính thưa các thầy giáo, cô giáo,
Thưa toàn thể các em học sinh yêu quý!
Nước Việt Nam ta vốn có một nền văn hiến lâu đời. Gây dựng nên và bồi đắp cho nền văn hiến của đất nước mỗi ngày thêm phong phú và rực rỡ có công lao không nhỏ của lớp lớp nhà giáo Việt Nam. Chính trong quá trình bồi đắp cho nền văn hiến chung của dân tộc, các nhà giáo đã làm vẻ vang thêm truyền thống của giới mình.
Một dân tộc thông minh và hiếu học như dân tộc ta thì người thầy dù ở thời đại nào, chế độ nào cũng được tôn vinh. Nhân dịp kỷ niệm 40 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam(20/11/1982-20/11/2022), - Ngày Hiến chương Nhà giáo Việt Nam- Ngày tôn sư trọng đạo, tôi trân trọng gửi tới các thầy cô giáo và các em học sinh một món quà đặc biệt đó là hai cuốn sách mang tên: “Gương thầy sáng mãi” của tác giả Nguyễn Văn Khoan và cuốn thứ hai là tuyển tập những bài thơ hay nhất của các Nhà giáo Hải Dương, “Thơ nhà giáo Hải Dương”- tập thơ nhiều tác giả.
Trước hết xin mời quý độc giả chúng ta cùng đến với cuốn “Gương thầy sáng mãi” của tác giả Nguyễn Văn Khoan, do nhà xuất bản Lao động ấn hành năm 2011, với 36 tiêu đề nhé:
Bài thơ “chống tham nhũng” của một thầy giáo.
Mười kiến nghị của một thầy giáo.
Không phá nhà thầy giáo.
Thầy giáo sông Nghi.
Cô giáo dạy hai vua.
Vùng đất mang tên một thầy giáo.
Tổ quốc cần người chuyên sâu.
Học mãi- trẻ mãi.
Phạm Văn Nghị-Nhà giáo, nhà thơ, nhà quân sự, nhà kinh tế.
Trường Tây, thầy Tây, chữ Tây, dân tộc Việt.
Lời dặn lại của Cử Can.
Người lên diễn đàn thay mặt cụ Sào Nam
Học trò- thầy giáo Tạ Quang Bửu.
Thầy giáo Hoàng Minh Giám- nhân chứng của một giai đoạn cách mạng.
Cô giáo chúng tôi.
Hoàng Đạo Thúy: nửa chữ cũng là thầy.
Thầy giáo dạy vẽ của Bác Hồ
Bác Hồ và thầy giáo.
Thầy giáo Nguyễn Tất Thành- Hồ Chí Minh.
“ Tấm lòng vàng”
Lời khóc thầy của một Toản tu sử quán.
Chữ “lễ” và chữ “hiếu” trong luật Hồng Đức.
Tấm gương quí để soi sáng lòng người.
Đền thờ các thầy giáo.
Kỷ niệm 510 năm dựng bia Tiến sĩ ở văn miếu.
Ăn vóc, học hay.
Mùng một tết tại làng tiến sĩ Hoằng Bột.
Lớp mẫu giáo đầu tiên của nước ta cách đây hơn 1000 năm.
Sách dạy vua chúa.
Một “Đăng khoa lục” của nước Việt Nam.
Anh học trò Đặng Xuân Khu với thầy giáo cũ.
Điều trước tiên.
Những điều Bác Hồ yêu cầu các thầy cô giáo.
Hồ Chí Minh- người học trò nhỏ.
Một chữ “giá” bao nhiêu tiền?
Con đường mang tên một học sinh trường Quỳnh Phụ.
Từ ngàn xưa tôn sư trọng đạo đã trở thành truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc Việt Nam. Truyền thống đó đã được ông cha ta coi trọng và gìn giữ phát huy biết bao đời nay. Ngày xưa, cứ mỗi độ Tết đến Xuân về là ông bà, cha mẹ lại nhắc nhở “Mùng một tết Cha, mùng hai tết Mẹ, mùng ba tết Thầy”. Đến chúc Tết Thầy để thể hiện lòng kính yêu và sự biết ơn với người đã tận tâm dạy dỗ, chỉ bảo cho ta trưởng thành.
Trong lịch sử dân tộc, đã có biết bao tấm gương nhà giáo đức độ, khí tiết, tài năng sẵn sàng gắn bó cuộc đời mình với sự nghiệp trồng người của đất nước. Thầy Chu Văn An, một người thầy thanh cao, cương trực đã đóng góp biết bao công sức cho nền giáo dục thời Trần, thầy giáo mù Nguyễn Đình Chiểu “thà đui mà giữ đạo nhà”, lấy ngòi bút làm vũ khí đấu tranh; thầy giáo Lê Quý Đôn, người thầy thông tuệ, chí khí đã có biết bao thế hệ học trò thành tài, đóng góp sức mình cho đất nước; Vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc - thầy giáo Nguyễn Tất Thành người thầy đã cứu dân tộc khỏi cảnh lầm than, đem lại cơm no, áo ấm, hòa bình và hạnh phúc cho đất nước. Và biết bao nhiêu người thầy giáo cao quý khác…
Cuốn sách đã tổng hợp 36 mẩu chuyện hay về rất nhiều người thầy vĩ đại trong lịch sử dân tộc trong giai đoạn trước chế độ phong kiến cho đến nửa cuối thế kỷ XX như thầy Nguyễn Khắc Nhu là người hoạt động với đồng chí Nguyễn Thái Học trong Việt Nam quốc dân đảng với bài thơ “chống tham nhũng”; Bùi Sĩ Tiêm với mười kiến nghị của một thầy giáo đã buộc chúa Trịnh Giang phải thả và minh oan cho ông khi hạ lệnh giam ông vào ngục; Nguyễn Công Hoàn và Nguyễn Bá Lân là hai danh sĩ nổi tiếng ở Thăng Long đã đào tạo ra nhiều học trò giỏi, vì thế ông được người dân Thăng Long tôn là “Phật sống”. Từ trang 6 đến trang 25 là mẩu chuyện về Nhĩ Bá Sĩ thầy giáo sông Nghi Thanh Hóa, Nguyễn Nhược Thị Bích, một cô giáo dạy hai vua nổi tiếng với các bài thơ văn được vua khen và ban thưởng tin tưởng cho hầu hạ Từ Dũ Hoàng thái hậu mẹ vua Từ Đức; thầy Phan Ngọc Hiển người tỉnh Minh Hải; PhạmVăn Nghị - một nhà giáo, nhà thơ, nhà quân sự nhà kinh tế người Nghĩa Hưng Nam Định; Lương Văn Can một thầy giáo đồng hương với Nguyễn Trãi đã đứng ra lập trường “Đông Kinh nghĩa thục”. Trường đã tập hợp được nhiều nhà khoa bảng, yêu nước, chăm lo đến nhân tài cho đất nước, cho tương lai nước Việt như Đào Nguyên Phổ, Dương Bá Trạch, Lê Đại và còn nhiều gương thầy giáo ưu tú nữa…
Bạn đọc thân mến! Cuốn sách này không chỉ ca ngợi những phẩm chất cao đẹp, đáng quý của những người thầy mà còn ca ngợi tình yêu quê hương đất nước thiết tha của các nhà giáo yêu nước Việt Nam trong nhiều giai đoạn lịch sử của dân tộc. Có những người thầy suốt đời sống một cuộc sống liêm khiết, trong sạch nên không thể không thấy gai mắt trước cảnh tham ô, tham nhũng của xã hội phong kiến thối nát, họ đã dũng cảm đứng lên chống lại các tệ nạn đó. Một số thầy giáo sống dưới chế độ thực dân nửa phong kiến, tuy học trường Tây, thầy Tây, chữ Tây thậm chí sang cả Pháp du học song vẫn chống lại thực dân Pháp. Đó là một thực tế mà người Pháp không thể hiểu nổi, bởi một chân lý rất đơn giản, họ đều là những người Việt Nam yêu nước càng được học hỏi mở rộng về mặt kiến thức thì ý thức về nỗi nhục mất nước của họ càng sâu sắc. Vì thế mà nhiều thầy giáo người Việt đã tham gia chống Tây như thầy Dương Quảng Hàm, Hoàng Đạo Thúy, Tôn Thất Tùng…Lại có thầy giáo sẵn sàng xếp bút nghiên lên đường ra trận theo tiếng gọi của non sông. Điển hình như câu chuyện về thầy Phan Ngọc Hiển (1910-1941) đã cùng nhiều anh em đồng chí mở cuộc khởi nghĩa trên đảo Hòn Khoai (Cà Mau) chống lại thực dân Pháp, sau đó thầy bị thực dân Pháp bắt và xử bắn. Đến giây phút cuối cùng thầy vẫn giữ vững khí tiết của một người cộng sản chân chính và niềm tin mãnh liệt vào một ngày mai tương sáng, đất nước sẽ độc lập. Tên thầy đã được đặt cho một huyện của tỉnh Cà Mau. Ngoài ra, còn rất nhiều các tấm gương tiêu biểu khác thầy Trần Văn Phú vừa dạy học vừa là tuyên truyền viên đắc lực của Đảng, thầy Tạ Quang Bửu (1910-1986) đã đóng góp rất nhiều công sức cho đất nước ngay cả khi Cách mạng tháng Tám thành công cho đến khi nước nhà độc lập. Ở hậu phương những bài giảng về lòng yêu nước của rất nhiều thầy, cô giáo chính là động lực thôi thúc biết bao thế hệ học sinh đứng lên cầm súng để bảo vệ đất nước theo lí tưởng “vì nước quên thân, vì dân phục vụ”. Bên cạnh đó, những người thầy luôn là những tấm gương sáng về đạo đức, về chữ tâm. Câu chuyện về thầy Hoàng Đạo Thúy khiến người đọc nhớ mãi về nhân cách cao cả của thầy khi thầy nói với học trò: chúng ta thường nói “nhất tự vi sư, bán tự vi sư” để dạy dỗ con cháu phải tôn sư trọng đạo. Nhưng là thầy cũng cần nhớ rằng dù dạy nửa chữ cũng đã là thầy, phải xứng đáng là thầy”. Để hiểu rõ hơn về mẩu chuyện viết về thầy Hoàng Đạo Thúy các bạn có thể đọc từ trang 33 đến trang 34 của cuốn sách. Và nổi bật nhất trong số những tấm gương nhà giáo yêu nước phải kể đến thầy giáo Nguyễn Tất Thành cũng chính là Bác kính yêu của chúng ta, người cha già dân tộc, một vị lãnh tụ, một danh nhân văn hóa của Việt Nam. Dưới mái trường Dục Thanh tỉnh Phan Thiết, thầy Nguyễn Tất Thành luôn quan niệm: thứ nhất là phải mến trò, tôn trọng trò; thứ hai là bài học cho học trò không gì cụ thể bằng tấm gương đạo đức, nhân cách của thầy. Thầy giáo Tất Thành cũng đã dạy học trò bài học đầu tiên là bài học về lòng yêu nước. Thầy đã ra đi tìm đường cứu nước trong suốt hơn 30 năm bôn ba nước ngoài và chính Người đã đưa đất nước ta đi đến nền độc lập, tự do thống nhất. Bảy mươi chín mùa xuân cuộc đời của thầy giáo Nguyễn Tất Thành - Hồ Chí Minh đã có rất nhiều thời gian học và dạy, dạy và học đan xen hòa quyện vào nhau. Là thầy giáo, Hồ Chí Minh đã đem cái chữ, cái học đến cho triệu triệu con người bị áp bức, đói khổ, dạy họ biết học, biết suy nghĩ đúng, làm việc đúng để tự đấu tranh giành lại cho mình tự do thân thể, tự do trí tuệ và tự do dân tộc. Là thầy giáo, Hồ Chí Minh đã dạy cho con người hiểu cái đẹp nhất là nhân văn, nhân cách con người, là văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, cái trường tồn vĩnh cửu của mỗi con người, mỗi dân tộc. Là thầy giáo, Nguyễn Tất Thành - Hồ Chí Minh đã đào tạo nên những học trò xuất sắc có đầy đủ đức, trí, thể, mỹ để trở thành những người có ích lớn, có nhiều công lao với dân tộc như cố thủ tướng Phạm Văn Đồng, đại tướng Võ Nguyên Giáp…Từ trang 39 đến trang 64 là tập hợp 17 mẩu chuyện đặc sắc như Tấm lòng vàng; Chữ lễ và chữ hiếu trong luật Hồng Đức; tấm gương quý để soi sáng lòng người; Đền thờ các thầy giáo; Kỷ niệm 150 năm dựng bia Tiến sĩ ở văn miếu; Ăn vóc học hay…; những điều Bác Hồ yêu cầu các thầy cô giáo; Một chữ “giá” bao nhiêu tiền?...Cuốn “Gương thầy sáng mãi” sẽ là tấm gương, là nguồn động lực cho những thế hệ nhà giáo sau thêm yêu nghề, thêm vững tin hơn trong sự nghiệp “Trồng người”.
Chúng ta sẽ bắt gặp những tâm sự, những trăn trở,… của những người thầy về sự nghiệp trồng người trong cuốn sách thứ 2 mà tôi muốn giới thiệu tới các bạn đọc ngày hôm nay. Đó là cuốn “Thơ nhà giáo Hải Dương”, cuốn sách của nhiều tác giả đều là những nhà giáo còn đang làm việc hoặc đã nghỉ hưu. Cuốn sách do Sở Giáo dục và Đào tạo Hải Dương tổng hợp và xuất bản năm 2003, dày 163Tr.; khổ 19cm.
Tập thơ này được Nhà thơ, nhà phê bình văn học Trần Đăng Khoa đánh giá là một tập thơ hay, thậm chí là rất hay. Ở đó ta sẽ bắt gặp những tấm gương sáng của những người thầy, người cô, những tấm lòng cao cả, những cốt cách vị tha, nơi mà những nhà sư phạm mẫu mực qua nhiều thế hệ được giới thiệu trong cuốn sách giúp chúng ta càng thêm yêu quý và tôn trọng những người thầy. Cả một tập thơ là những niềm trăn trở của những người thầy, người cô với sự nghiệp trồng người, với tình yêu thương học trò hay đơn giản chỉ là những câu thơ là những lời căn dặn sâu sắc của thầy cô với học trò thân yêu:
“Dặn con, con hãy lắng nghe
Lời khen khoan nhận, lời chê nhớ nhiều...
Lầu cao gác tía vàng son
Cũng từ nét chữ vuông tròn mà ra
Muốn vươn cao, muốn bay xa
Chẳng ai không phải o, a học vần
Học sao cho được chữ nhân
Làm gì ích nước lợi dân hãy làm
Sinh ra giữa chốn nhân gian
Phải như tùng, bách gió ngàn chẳng lay….”
(Nói với con ngày tựu trường – nhà giáo Trần Thị Dung)
Hay trong bài thơ “Đi thực tập - của nhà giáo Đỗ Đình Tâm” lại là niềm vui, sự hồi hộp của một giáo viên thực tập trước khi đi dạy:
“Giảng tập mấy lần bài đã thuộc
Tưởng rằng đi ngủ cũng yên tâm
Ai ngờ thao thức không yên giấc
Nằm ở trong chăn vẫn giảng thầm”…
Rồi còn bao nhiêu những bài thơ khắc họa những gương mặt, những số phận cả những phút giây lãng mạng của sự nghiệp làm thầy. Tất cả những tác giả của tập thơ này đều là nhà giáo và tập thơ ra đời nhằm động viên phong trào sáng tác thơ văn, góp phần xây dựng đời sống văn hóa học đường vui tươi, lành mạnh, cũng là việc làm thiết thực hưởng ứng cuộc vận động “xây dựng trường học hạnh phúc”
Còn chần chừ gì nữa, mời các quý thầy cô và các em học sinh hãy lên TV trường ta mượn đọc không chỉ hai cuốn sách hay này mà còn nhiều nhiều cuốn sách khác bổ ích nữa nhé!
Cuối cùng, xin kính chúc các thầy cô giáo sức khoẻ, hạnh phúc và thành công, chúc các em học sinh học tập, rèn luyện thật tốt để đạt được nhiều bông hoa điểm 10 dâng tặng các thầy cô nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam nhé!.
Buổi giới thiệu sách hôm nay xin được khép lại tại đây, chào tạm biệt các thầy cô và các em học sinh, hẹn gặp lại các thầy cô và các em trong buổi giới thiệu sách lần sau nhé!
Cẩm Hoàng, ngày 02 tháng 11 năm 2022
NGƯỜI VIẾT
Nguyễn Thị Nhạn